Tworząc nową aranżację przestrzeni muzealnej w Muzeum Miasta Piastowa będącego częścią Piastowskiego Archiwum Miejskiego można w starych szufladach, wśród różnych przedmiotów wygrzebać ciekawe dokumenty. Do takich niewątpliwie należą materiały dotyczące działalności Komitetu Budowy Szkoły Podstawowej im. Stanisława Staszica. Problem z rozwojem oświaty od zawsze był tematem nie łatwym, budzącym wiele kontrowersji oraz powodującym wiele wyzwań w lokalnym społeczeństwie. Pierwsze nam znane zebranie Komitetu odbyło się w dniu 14 stycznia 1928 r. Poświęcone było zagajeniu spotkania, wyborom prezydium, referatowi o stanie Szkoły Powszechnej w Piastowie. Na tym zebraniu podjęto także dyskusję dotyczącą przedmiotowego tematu oraz chciano dokonać wyboru Komitetu Budowy Szkoły. Kolejne zebranie odbyło się 18 stycznia 1928 r.. Na nim podzielono funkcję. Przewodniczącym został Józef Grodecki, jego zastępcą Jan Gawroński, sekretarzem Franciszek Zawidzki a skarbnikiem Edward Obuchowicz. Ze sprawozdania kierownika szkoły Pani Jelinkowej wynikało, że szkoła jest przepełniona, a starania u lokalnych władz (pamiętajmy, że wówczas Piastów ni e był samodzielną gminą) o przydzielenie dla szkoły dodatkowych pomieszczeń nie przynosiły rezultatu. Podjęte starania przez przewodniczącego Grodeckiego w kuratorium oświaty starania o budowę nowej szkoły także nie przyniosły pozytywnych rezultatów.
Komitet budowy szkoły rozpoczął starania o dotarcie z informacją o potrzebie budowy nowej placówki oświatowej w Piastowie do wysyłania pism do wszelkich możliwych instytucji państwowych. W piśmie kierowanym do Wydziału Powiatowego Sejmiku Warszawskiego możemy przeczytać, że mieszcząca się w 4 izbach 11 oddziałowa szkoła nie spełnia pokładanych nadziei w niesieniu kaganka oświaty dla miejscowości, która dynamicznie się rozwija. Komitet budowy widzi możliwość polepszenia warunków oświatowych po przez budowę nowej placówki na placu zakupionym pod kolei państwowych na preferencyjnych warunkach. Wszak wówczas Piastów zamieszkiwany był przez licznie pracujących kolejarzy, którzy w swojej miejscowości chcieli kształcić swoje potomstwo. Poruszano także fakt, że Piastów jako miejscowość położona pomiędzy gminami Pruszków, Ożarów, Skorosze oraz Blizne swym zasięgiem obwodu szkolnego obsługuje dzieci z sąsiednich rejonów co negatywnie wpływa nie tylko na kwestie oświatowe ale także finansowe, gdyż brak jest możliwości pozyskania funduszu na budowę nowej szkoły.
A kolejnym spotkaniu Komitetu w dniu 18 czerwca 1928 r. przewodniczący Józef Grodecki informował o odbytym spotkaniu ze starostą, którego tematem było udzielenie kredytu na budowę nowej szkoły. Udzielenie takiego wsparcia było nie możliwe bez utworzenia samoistnej gminy – organu odpowiedzialnego za bezpośredni nadzór nad oświatą na danym terenie. Wprowadzenie takiego rozwiązania pozwalało komitetowi budowy szkoły przypuszczać na rychłe rozwiązanie problemu. Czekając na utworzenie gminy Komitet nie spoczął na laurach i przystąpił do rozmów z przedstawicielami kolei o zakup odpowiedniej działki pod budowę szkoły. 29 października 1928 r. przewodniczący Józef Grodecki referował przebieg rozmów z koleją państwową na temat placu. Z przedstawionych dwóch wariantów wybrano ten położony bliżej stacji PKP obok alei topolowej (teren dzisiejszego liceum ogólnokształcącego). Tu jednak spotkano się z impasem. W dniu 30 listopada 1929 r. Dyrekcja Kolei Państwowych w piśmie do Zarządu Komitetu Organizacyjnego Budowy Szkoły poinformowała, że Ministerstwo Komunikacji zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa nie może odsprzedać placu pod budowę szkoły Komitetowi, który nie był osoba prawną. Poniższe może być odsprzedane na rzecz gminy, na której szkoła jest budowana. Wówczas jeszcze gminy Piastów nie było…
Wobec powyższego proces związany z pozyskaniem gruntu pod budowę szkoły został zawieszony do czasu utworzenia nowej jednostki terytorialnej. Jej utworzenie było także na rękę ościennym gminom. Świadczyć o tym może przekazanie pisma z magistratu pruszkowskiego, które w dniu 01 sierpnia 1930 r. poinformował, że w związku z odłączeniem od Pruszkowa samoistnej gminy Piastów podanie komitetu o wyjednanie u Dyrekcji Kolei Placu pod budowę nowej szkoły staje się bezprzedmiotowe.
Reorganizacja Komitetu Budowy Szkoły i centralizacja tych organów wynikająca prawdopodobnie z przepisów nadrzędnych doprowadziła do chwilowego impasu w sprawie budowy nowej placówki. Kwestie te zostały przedstawione podczas zebrania Lokalnego Komitetu Budowy Szkoły w Piastowie w dniu 20 kwietnia 1932 r. Jednocześnie w latach 30 -tych XX wieku w Piastowie funkcjonowały dwa komitety budowy szkoły podstawowej dla placówek położonych po dwóch stronach torów.
Na przełomie lat 1933 i 1934 wydawałoby się, że sprawa zakupu placu pod budowę szkoły im. Stanisława Staszica jest już na finiszu. Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych wyznaczyła Zarządowi Gminy Piastów wstawienie się upoważnionych przedstawicieli w dniu 25 stycznia 1934 r. w kancelarii notarialnej Siennickiego w Gmachu Wydziału Hipotecznego w Warszawie w celu zawarcia umowy kupna – sprzedaży działki gruntu kolejowego o powierzchni 11700 m² przy przystanku Piastów pod budowę szkoły. Zarząd Gminy nie dysponując odpowiednią kwotą za zakup działki zwrócił się o przekazanie zgromadzonych środków finansowych do komitetu budowy celem ich przekazania na powyższy cel. Prawdopodobnie zebrana suma nie była wystarczająca, gdyż w dniu 23 stycznia 1934 r. Zarząd Gminy Piastów poinformował Komitet Budowy Szkoły o podjęciu w dniu 22 stycznia uchwały wstrzymującej zakup gruntu pod palcówkę oświatą z powodu krytycznego stanu finansów.
Komitet Budowy Szkoły mimo braku środków w gminy na zakup działki nie zaniechał działań mających na celu powiększenie tej placówki oświatowej. W dniu 20 maja 1934 r. wystąpił do Dyrektora Kolei Państwowych z prośba o nadbudowę jednego piętra w budynku kolejowym z przeznaczeniem na szkołę. Wniosek ten jednak spotkał się z odmową.
Jak dziś dobrze wiemy przedmiotowy plac został zakupiony między innymi z dobrowolnych składek mieszkańców Piastowa. Protokół z kolejnego posiedzenia komitetu budowy szkoły przewidywał rozpoczęcie jej budowy. Od dnia 01 kwietnia 1936 r. Szkoła powstała, ale jej pierwotne przeznaczenie nie zostało nigdy zrealizowane. Szkoła im. Stanisława Staszica mieściła się nadal w budynku kolejowym położonym przy ul. 11 Listopada 8 do chwili zawieszenia jej działalności. Doczekała się budowy nowej siedziby w innej lokalizacji – przy ul. Józefa Brandta 22.
Opr. Daniel Dalecki
