Album Pamiątkowy z Poświęcenia 7 – klasowej Publicznej Szkoły Powszechnej im. Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w Piastowie. Zbiory Piastowskiego Archiwum Miejskiego

Gmina Piastów, utworzona w 1930 roku zmagała się u progu swego istnienia z wieloma problemami, w tym między innymi niewystarczającą infrastrukturą oświatową. W latach trzydziestych działała w Piastowie jedna szkoła podstawowa, którą utworzono w 1914 roku. Mieściła się w ciasnych salach budynku kolejowego przy ul. 11 Listopada 8. Wraz z rozwojem gminy oraz napływem nowej ludności ówczesne władze Piastowa, a także Kuratorium Okręgu Szkolnego dokonało podziału gminy na dwa obwody szkolne, powołując do życia Szkołę Podstawową nr 1 i nr 2. Równocześnie rozpoczęto starania o budowę szkół, powołując w tym celu społeczne komitety. Dla szkoły podstawowej nr 1 zakupiono plac od kolei przy ul. 11 Listopada i rozpoczęto budowę nowego budynku (obecnie Liceum Ogólnokształcące z oddziałami dwujęzycznymi im. Adama Mickiewicza). Budowę nowej siedziby Szkoły Podstawowej nr 2 zlokalizowano przy ulicy Krakowskiej.

Lokalne społeczeństwo wespół z ówczesną władzą gminą rozpoczęło przygotowania do wyboru patrona dla piastowskich placówek oświatowych. Na patrona Szkoły Podstawowej nr 1 wybrano Stanisława Staszica. Nadanie imienia wiązało się także z zakupem sztandaru i jego poświęceniem. Uroczystość ta odbyła się w dniu 28 maja 1933 roku. Poświęcenia dokonał Ks. Antoni Montak. Rodzicami Chrzestnymi szkoły zostali: Pani Marszałkowa A[leksadra]. Piłsudska, Pan Minister J[ózef]. Gallot, Pan Minister W[ładysław]. Korsak, Pani Profesorowa H. Szykowska, Pan Dyrektor E. Zienkiewicz, Pan Inspektor Szkolnictwa J[an]. Radwiński.

Uroczystość szkolna wraz prezentacją sztandaru w Szkole Podstawowej nr 1, Archiwum Szkoły Podstawowej nr 1

Nadanie patrona dla drugiej piastowskiej szkoły wiązało się ze śmiercią Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. Władze Rady Gminy Piastów na nadzwyczajnym żałobnym posiedzeniu w dniu 15 maja 1935 roku podjęły uchwałę nr 23 o treści: Zarząd i Rada gminy Piastów na nadzwyczajnym żałobnym posiedzeniu w dniu 15 maja 1935 r. pragnąc uczcić Imię Wielkiego Wodza, Wskrzesiciela Wolnej i Niepodległej Rzeczypospolitej i Wychowawcy Narodu Polskiego, uchwala: Nowobudującą się szkołę Nr. 2 w Piastowie nazwać imieniem Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, aby duszę, serca i umysły młodzieży uczącej się w tej szkole, były przepojone czynami Wielkiego Wodza i Jego silnej i niezłomnej woli (…). Same uroczystości dotyczące poświecenia nowo wybudowanej szkoły miały miejsce dopiero 10 maja 1936 roku. Za ich organizację odpowiadała Gminna Komisja Budowy Szkół Powszechnych w Piastowie.

Fotografia z Albumu Pamiątkowego – Poświęcenie 7 – klasowej Publicznej Szkoły Powszechnej im. Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w Piastowie. Zbiory Piastowskiego Archiwum Miejskiego

W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej patronat Józefa Piłsudskiego nad szkolnictwem wydawał się władzom ludowym nieodpowiedni. W związku z powyższym podjęto starania o zmianę i nadanie nowego patrona dla piastowskiej dwójki. Uroczystość nadania szkole imienia Marii Skłodowskiej – Curie nastąpiła w dniu 20 września 1969 roku. Wraz z odsłonięciem pamiątkowej tablicy poświęconej polskiej noblistce szkoła otrzymała nowy sztandar. Szczegółowy przebieg uroczystości został zachowany na kartach kroniki szkolnej, której zdjęcie prezentujemy.

Kronika Szkoły Podstawowej nr 2 z lat 1968-73. Archiwum Szkoły Podstawowej nr 2

Dziś po upływie półwiecza od pamiętnych wydarzeń trudno ustalić, kto był inicjatorem i co kierowało społecznością szkolną podczas wyboru nowego patrona dla swojej placówki oświatowej. Być może było to spowodowane objęciem szkoły opieką przez Instytut Przemysłu Gumowego. Bez wątpienia patronat polskiej noblistki ma charakter ponadczasowy i obowiązuje do dnia dzisiejszego w przeciwieństwie do generała Karola Świerczewskiego, którego imię nadano Szkole Podstawowej nr 3 w Piastowie. Wspomniana wyżej Szkoła Podstawowa nr 3 wybudowana została w 1958 roku. Na dziesięciolecie jej istnienia ówczesne władze postanowiły przygotować uroczystości związane z nadaniem szkole patrona oraz ufundowały sztandar. Odbyły się one w dniu 22 listopada 1968 roku. Przebieg całej uroczystości miał bogatą oprawę artystyczną oraz informacyjną o czym świadczy odnotowanie tego wydarzenia przez telewizję państwową (zobacz relację filmową). W akcie nadania nowego patrona dla piastowskiej trójki, wzięli udział ówcześni przedstawiciele Ludowego Wojska Polskiego oraz Ministerstwa Komunikacji, obejmując opieką piastowską placówkę oświatową, która trwała do lat osiemdziesiątych XX wieku.

Z dostępnych kronik szkolnych można wywnioskować, że apele i akademie związane z patronem szkoły Karolem Świerczewskim, były obligatoryjne w życiu szkoły do okresu transformacji ustrojowej 1989 roku. Z informacji uzyskanych od grona pedagogicznego Szkoły Podstawowej nr 3, wynika, że w początkach lat dziewięćdziesiątych XX wieku zdjęto tablice i elementy dotyczące tego patrona ze ścian budynku oświatowego. Nową nazwę patrona nadano już po zmianie systemu oświaty powołującą szkoły gimnazjalne. Ówczesne Gimnazjum nr 2 na wspólny wniosek Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców oraz Samorządu Uczniowskiego wystąpiło do Rady Miejskiej w Piastowie o nadanie szkole im. Bohaterów Powstania Warszawskiego. Stosowną uchwałę (XLIII/224/2004) Rada Miejska podjęła w dniu 28 grudnia 2004 roku. Zmiana patrona wymagała poniesienia środków finansowych na zakup nowego sztandaru. Tu społeczność szkolna wraz z gronem pedagogicznym wykazała się pomysłowością i gospodarnością, gdyż postanowiła na niego sama zapracować. W dniach 03 i 04 czerwca 2005 roku wyżej wspomniani pełnili zbiórki w hipermarkecie TESCO, niosąc pomoc w zamian za wrzutkę do puszki.

Swoich patronów mają pozostałe dwie Szkoły Podstawowe nr 4 i 5. Obie podobnie jak już wyżej wspomniana piastowska jedynka swoich patronów posiadają nieprzerwanie od chwili ich nadania. W 1967 roku Szkoła Podstawowa nr 4 wraz z przenoszeniem do nowego budynku obrała sobie za patrona Bohaterów spod Darnicy. Wybór ten był zapewne podyktowany sprawowaniem opieki nad szkołą przez ówczesne Szefostwo Wojsk Obrony Przeciwlotniczej. Najmłodsza, bo powstała w 1985 roku Szkoła Podstawowa nr 5 za swojego patrona obrała Zbigniewa Gęsickiego „Juno” – żołnierza Armii Krajowej, uczestnika udanego zamachu na kata Warszawy Kutscherę.