Piastowskie Archiwum Miejskie

ROWER  z fabryki  A. Kamińskiego

Ostatnio otrzymaliśmy od jednego z Darczyńców ramę oraz obręcz koła przedwojennego roweru z fabryki Adam Kamińskiego.

Postanowiłam zainteresować się historią tych niezwykłych, jakże pięknych jednośladów.

Pierwsze rowery, a właściwie welocypedy,  pojawiły się w Polsce w roku 1867. Trafiły one do naszego kraju z wystawy odbywającej się w Paryżu. Fabryki i wytwórnie zajmujące się produkcją, powstały na naszych ziemiach jeszcze przed odrodzeniem Polski.  Dużym uznaniem cieszyły  się  z Fabryki Rowerów i Motocykli Bronisława Wahrena z Warszawy. Firma powstała w 1893 r. i słynęła głównie z marek „Syrena” i „Diabeł”.

Sytuacja zaczęła się zmieniać po odzyskaniu niepodległości. Nastąpił rozwój przemysłu rowerowego. W Warszawie i nie tylko największą popularność zdobyły sobie rowery Kamiński.  Działały dwie fabryki, należące do dwóch braci Kamińskich, Jana i Adama. Fabryka Rowerów Adam Kamiński  założona w  1923 r.  skupiła się przede wszystkim na produkcji rowerów popularnych, w ofercie miała  wiele modeli turystycznych i sportowych. Ich rowery turystyczne były bardzo popularne, dzięki przystępnej cenie i możliwości zakupu na raty. Początkowo jej siedziba mieściła się przy ul. Karolkowej 16, pod koniec lat 30-tych przeniesiono ją do budynków przy ul. Wolskiej 51. Sklep firmowy mieścił się przy ul. Złotej 62. Firma zatrudniała 120 – 200 pracowników. Jak większość polskich firm rowerowych, fabryka Adama Kamińskiego wytwarzała głównie ramy i widelce przednie. Osprzęt rowerowy, jak siodełka i piasty kół importowano z zagranicy lub kupowano je od krajowych producentów. Pomorska Fabryka Rowerów Jana Kamińskiego zajmowała się bardziej zaawansowanym sprzętem, w tym rowerami wyścigowymi i wyczynowymi oraz rowerami inwalidzkimi.

Podczas konfliktów zbrojnych rower stawał się pojazdem militarnym, tworzono kompanie rowerowe.  Podczas II wojny światowej wykorzystywane były nie tylko przez walczące strony, ale również przez oddziały partyzanckie. Wojsko Polskie używało  rowery również z fabryki A. Kamińskiego.  Na stronie Narodowego Muzeum Cyfrowego można obejrzeć zdjęcia z przekazania stu rowerów ufundowanych przez oddział Związku Strzeleckiego przy Polskiej Fabryce Rowerów Adama Kamińskiego w Warszawie. Rowery w 1939 roku otrzymał Pluton kolarzy z 36. Pułku Piechoty Legii Akademickiej.

STRONY:

https://www.bikeboard.pl/

http://zabytkowemotocykleirowery.pl/

http://wrower.pl/historia/rower-w-polsce,5431.html

http://www.bikepro.pl/historia/

Katarzyna Michalak

Muzeum Miasta Piastowa